Sinds 25 augustus 2023 gelden de Europese “Digital Services and Digital Markets Act” al voor de 19 allergrootste platforms en zoekmachines. Vanaf zaterdag 17 februari geldt de DSA voor álle digitale diensten en platforms – zoals online marktplaatsen, sociale netwerken, zoekmachines, cloudaanbieders, internetproviders en platforms om content te delen, videoplatforms en online reis- en accommodatieplatforms – die hun diensten aanbieden in de EU.
De DSA en de DMA hebben twee hoofddoelen:
- een veiligere digitale ruimte creëren waarin de grondrechten van alle gebruikers van digitale diensten worden beschermd;
- een gelijk speelveld tot stand brengen om innovatie, groei en concurrentievermogen te bevorderen, zowel binnen de Europese markt als wereldwijd.
Het is de Europese Commissie menens. In een persbericht van afgelopen vrijdag 8 februari wordt meteen de integriteit van verkiezingsprocessen volgens de ontwerprichtlijnen van de DSA wordt aangekaart. Op grond van artikel 35 van de DSA kunnen zeer grote online platforms en zoekmachines worden gedwongen om de systeemrisico’s op hun platforms die de integriteit van democratische verkiezingsprocessen kunnen bedreigen te beperken.
Verantwoordelijk eurocommissaris Margrethe Vestager licht dit als volgt toe: “In 2024 hebben we verkiezingen op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau. Om dit goed te laten verlopen, hebben we publieke discussies nodig – en veel daarvan vinden online plaats. Met de DSA hebben we concrete handvatten om samen te werken met online platforms.”
Google als poortwachter?
Google heeft op zijn beurt al aangegeven in de zoekmachine voorrang te geven aan ‘hoogwaardige’ webpagina’s over de verkiezingen voor het Europees Parlement om zo desinformatie te bestrijden. In feite neemt Google daarmee eigenhandig de rol van journalistieke poortwachter op zich. Maar wie controleert welke richtlijnen Google gebruikt voor het vaststellen van ‘hoogwaardige’ politieke websites? Dat gaat niet meer volgens de klassieke SEO-regels zoals de meeste links en de goede content.
Geverifieerde bronnen
Google geeft aan dat in de zoekmachine geverifieerde websites straks hoger ranken op bijvoorbeeld praktische vragen over de verkiezingen. Vragen als: Moet ik een ID meenemen? Wanneer kan ik stemmen? Hoe werkt stemmen vanuit het buitenland? Op YouTube komen, in de context van nieuws en achtergronden bij de verkiezingen, bovenaan de pagina stroken met video’s uit geverifieerde bronnen. Welke bronnen dat in welke landen zullen zijn is nog niet bekend.
Politiek geladen AI-content
Politieke adverteerders moeten zich voortaan ook als zodanig bekendmaken en aangeven wanner ze AI-gegenereerde content gebruiken. Google zal eigen AI-technologie van hun Deepmind afdeling inzetten om dergelijke content te controleren en te identificeren.
